کد مطلب:31236 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اعتقادات

تعريف جامع و مانع جُرم چيست؟

برادر عزيز و گرامي! در پاسخ قبلي به شماره 30241 جوابي در مورد اين سؤال داديم و عرض كرديم: از بين تعاريفي كه براي جرم شده، تعريف مادة 2 قانون مجازات اسلامي بهترين تعريف است. گرچه به اين تعريف اشكالاتي وارد است.

در علم منطق و فلسفه در مورد تعريف اشيا بحث شده وگفته شده: تعريف يا حدّي است و يا رسمي. تعريف حدّي به جنس و فصل قريب است؛ تعريف رسمي به لوازم و مشخصات قريب و بعيد است، مثلاً در تعريف انسان مي گويند: انسان، حيوان ناطق است، يا مي گويند حيوان ضاحك يا مي گويند جسم ناطق يا جسم ضاحك است. در تمامي اين تعريف ها و مثال هاي فراواني كه در نامه مرقوم داشته ايد، هيچ كدام تعريف حقيقي و واقعي كامل نيست، بلكه اغلب شرح الاسمي است يا تبديل لفظي به لفظ ديگر كه البته لفظ دوم براي ما آشناتر است، مثلاً اگر مفهوم دو خط متوازي را نمي دانيم، وقتي كه جواب مي دهند: دو خطي كه در هيچ نقطه اي همديگر را قطع نمي كنند، با اين تعريف تا اندازه اي به وسيلة كلماتي از قبيل دو خط و هيچ نقطة تقاطع نداشته باشند ذهن ما به مفهوم دو خط متوازي آشنا مي شود، گرچه اين تعريف ها جامع و مانع به صورت حقيقي نيست، بلكه بيشتر تبديل لفظي به الفاظ ديگر است كه براي ذهن ما آشناتر است، ولي بالاخره ما را با مفهوم مجهول آشنا مي كند. مقصود اصلي از تعريف مفاهيم همين است كه با آن ها آشنا شويم.

دليل بر اين مطلب آن است كه صدها سال است مفاهيم خط متوازي، دايره، نقطه، خط، مثلث، انسان، جرم و ... را تعريف كرده اند و مردم از اين تعريف ها به آن حقايق رسيده اند. و هيچ مشكلي پيش نيآمده است. حال خواه آن تعاريف را تعريف هاي حقيقي بدانيد، خواه تعريف هاي شرح الاسمي و غير جامع و مانع. در هر صورت مردم از اين نوع تعريف ها به حقايقي دست يافته اند و زندگي علمي و عملي روزمرة آنان چرخيده است. ما هم قبول داريم كه تعريف جرم، هم چنين مثال هايي كه مرقوم داشته ايد، هيچ كدام تعريف جامع و مانع نيست.